نقش دیوان داوری دعاوی ایران- ایالات متحده در تثبیت و توسعه‏ی قواعد انتساب رفتار متخلفانه‏ی بین‏المللی به دولت

نوشتار پیش‏رو درصدد پاسخ به این پرسش است که دیوان داوری دعاوی ایران- ایالات متحده در چه سیاقی عمل فرد یا گروهی از افراد یا نهادها را به دولت مربوطه منتسب نموده است. متعاقباً بررسی می‏شود که عملکرد دیوان در این حوزه به طور کلی چه نقشی در تثبیت و توسعه‏ی قواعد انتساب مسوولیت بین‏المللی داشته است. خواهیم دید که دیوان علاوه‏بر اعمال ارگان‏های رسمی دولتی مانند محاکم قضایی، رادیو تلویزیون ملی یا وزارت مسکن، سازمان صنایع ملی ایران و نیروی دریایی ایران، اعمال بنیاد مستضعفان یا کمیته و پاسداران انقلاب را نیز به دولت ایران منتسب کرده؛ چرا که به زعم دیوان، نهادهای یاد شده اقتدارات دولتی را اعمال می‏نمایند. از این گذشته در پرونده‏های بسیاری، محور انتساب مسوولیت اشخاص غیردولتی به دولت، ضابطه‏ی کنترل بوده؛ هر چند میزان کنترل مورد نیاز برای انتساب در پرونده‏های مختلف کم و زیاد بوده است. دیوان در مورد صحت انتساب اعمال جنبش‏های مردمی به دولتی که متعاقباً از دل این جنبش بیرون می‏آید، تردیدی روا نداشته؛ منتهای مراتب دیوان در مورد انتساب یا عدم انتساب رفتاری مشخص به خود جنبش مردمی بررسی‏های دقیقی انجام داده و این امر را منوط به احراز پیوندهای حقیقی و ملموس کرده است.